czwartek, 28 lutego 2013

Nauka nie poszła w las...

     ...ale w góry. I najpierw pokłoniła się Alpom Zachodnim, potem Tatrom, Karpatom, Beskidom, a nawet Azji Mniejszej. A tak naprawdę to same góry się pokłoniły przed naukowcem odkrywając swe niezmierzone tajniki geologiczne. 
Bohdan Swiderski
Fot. www.igf.fuw.edu.pl
     Bohdan Świderski, bo o nim będzie mowa, żył tylko 51 lat, ale zostawił po sobie bogaty dorobek naukowy. Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie, na studia wyższe przyjechał do Szwajcarii i spędził kilka lat w miastach takich jak Genewa, Lozanna czy Fryburg.
      W 1915 r. był studentem, następnie asystentem na uniwersytecie w Lozannie, a potem doktoryzował się z geologii i nauk przyrodniczych. Jego promotorem był Maurice Lugeon (1870 – 1953), słynny szwajcarski geolog, któremu przypisuje się stworzenie teorii płaszczowinowej budowy Alp i Tatr. Przyjęło się też nazywać Szwajcara ojcem geologii. W 1918 r. Świderski współpracował ze Szwajcarską Komisją Geologiczną. „Zachodnia część masywu Aar między Lonza i Massa” i „Stadia recesji lodowców Rodanu i Aletsch” (1919 r.) to tylko niektóre z opublikowanych prac Polaka podczas jego pobytu w Szwajcarii. 
     Do Warszawy powrócił w 1919 r. Poświęcił się badaniom geologii Tatr, zwłaszcza tektoniki trzonu krystalicznego. Karpaty Wschodnie zawdzięczają mu opracowanie nie tylko geologiczne, stratygraficzne czy morfologiczne, ale również pod kątem geologii naftowej. Habilitował się w 1928 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim, był również profesorem katedry geologii uniwersytetu w Poznaniu. Ponadto pracował w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie - do jego zadań należało kierowanie Wydziałem Kartografii. Organizował obozy kartograficzne w Karpatach oraz uczestniczył w programie ekspedycyjnym do Azji Mniejszej.
     Kiedy wybuchła II wojna światowa przebywał w Warszawie, po aresztowaniu znalazł się w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu (1940 - 1942). Zwolniono go jednak z obozu w nadziei na współpracę z niemieckim geologiem w okupowanej Warszawie, profesorem Rolandem Brinkmann. Świderski, znany z bezkompromisowego charakteru, nie wyraził jednak na to zgody. Groziło mu ponowne zesłanie do obozu koncentracyjnego. Tej presji wycieńczony poprzednim pobytem w obozie profesor już nie zniósł i zmarł nagle w Warszawie na udar mózgu 21 lutego 1943 r. 
     Od 2003 r. Stowarzyszenie Galicia Tectonic Group w Krakowie przyznaje za osiągnięcia w pracy naukowej nagrodę imienia Bohdana Świderskiego. O życiu prywatnym profesora nie zachowały się żadne informacje. Pochodził z Kamieńca Podolskiego. 

Ludomir Sawicki, Wyprawa "Orbisu" do Azji Mniejszej 1927, Kraków 1928 r., s.3 
Lodowiec Rodanu w 1919 r.
Fot. www.delcampe.ch
Lodowiec Aletsch w 1900 r.
Fot. www.notrehistoire.ch
E. Zuba
INFO:
www.igf.fuw.edu.pl/GaliciaTGroup/nagroda.htmlwww.asgp.pl, Walery Goetel, Bohdan Świderski 1892-1943

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz