wtorek, 20 listopada 2012

Przyrodzenie tytana

     Dziwidło olbrzymie czyli "bezkształtny penis tytana". Nie chodzi tutaj ani o część ciała należącą do jednego ze synów Uranosa i Gai, ani do żadnych innych tytanów ale o egzotyczny i największy na świecie kwiat. Tak właśnie brzmi jego nazwa po łacinie: „Amorphophallus titanum”. Z powodu kształtu, a także rozmiaru, kojarzy się właśnie z tytanim fallusem.
Fot. www.alsagarden.com
     Został odkryty w 1878 r. przez włoskiego botanika na indonezyjskiej wyspie Sumatra i właściwie jest to jedyne miejsce na świecie, gdzie można zobaczyć ten kwiat w swoim środowisku naturalnym. Składa się z bulwy, z której wyrasta jeden „płatek” o pięknym kolorze purpury z odcieniem fioletu, który w momencie kwitnięcia okala żółtawy „słupek” i osiąga wysokość nawet trzech metrów.
     Dziwidło sławę zyskało nie tylko ze względu na swój kształt i rozmiar, ale też z powodu zapachu. Przypomina on gnijące mięso lub zepsute ryby i w warunkach naturalnych rozprzestrzenia się na odlegość 1000 metrów w celu przyciągnięcia owadów do zapylania. Aby więc „penis” mógł się rozmnożyć, potrzebuje pyłku z innej rośliny przenoszonego dzięki entomogamii. Trupia woń jest szczególnie silna w nocy. Po zakończeniu procesu zapylania kielich dziwidła się zamyka (co jest niezwykle rzadkie w naturze, żeby roślina po pełnym zakwitnięciu wróciła do stanu przed rozkwitem. Ma to na celu ochronę owadów i insektów zapylających przed ptakami w środowisku naturalnym). Wtedy też dojrzewają kwiatostany męskie i produkują pyłek roznoszony następnie przez owady, które wydostają się z kielicha. Po tym procesie trwającym ok. 4 dni „penis” więdnie. W tym roku botanicy w Bazylei mają zamiar dokonać sztucznego zapylenia amorphophallusa za pomocą zamrożonego materiału przywiezionego z Bonn. Jeśli proces ten powiedzie się, badacze uzyskają tysiące czerwonych owoców wielkości daktyla, które mają zamiar wykorzystać do wymiany z innymi ogrodami botanicznymi.
Fot.www.gloubik.info
    W Szwajcarii dziwidło znajduje się w ogrodzie botanicznym w Bazylei i trafiło tutaj w 2009 r. z ogrodu botanicznego we Frankfurcie. Roślina miała wówczas 15 lat i ważyła ok. 8 kg, obecnie  -  niemal 30 kg. Zakwitła po raz pierwszy już w 2011 r., w tym roku proces zakwitu przewidziano na początek tego tygodnia.
     Widowisko jest bardzo spektakularne; w tamtym roku przyciągnęło ponad 25 tys. widzów, a w momencie pełnego zakwitu botanicy otwierają ogród dla widzów przez 24 godziny na dobę. Ewenement ten w Szwajcarii zanotowano dwa razy: pierwszy raz w 1936 r. w Bernie, drugi – w 2011 r. Bazylei. W tym roku w ogrodach botanicznych na całym świecie zakwitły 134 dziwidła (czy penisy tytanów, jak kto woli.) Roślina wymaga co najmniej 23°C przez całą dobę i przez cały rok bez względu na porę, w wilgotności powietrza wynoszącej 80 proc.. Największe zagrożenie dla rośliny stanowią pasożyty. Jeśli zaatakują bulwę – roślina ginie w ciągu 14 dni.

E.Zuba

CO: L'arum titan/ Titanwurz, rzadkie widowisko bottaniczne
GDZIE: Jardin botanique de Bâle/Botanischer Garten der Universität Basel
KIEDY: codziennie, godz.11.00-19.00; w czasie pełnego rozkwitu: przez 24 godziny na dobę
ZA ILE: 5 CHF, dzieci do 12 lat wstęp wolny; w czasie pełnego rozkitu – 10 CHF, dzieci do 7 lat wstęp wolny, dzieci od 7 do 12 lat: 5 CHF
DLA KOGO: miłośnicy flory lub dziwów natury
INFO: http://titanwurz.unibas.ch/ Niestety nie wiadomo dokładnie kiedy pełny rozkwit nastąpi, przewiduje się, że lada chwila. W tym celu prosi się o konsultowanie w/w strony. W czasie wizyty podczas pełnego rozkwitu należy przygotować się na dlugie kolejki. Proces ten można już obserwować przez kamery skierowane na roślinę. http://titanwurz.unibas.ch/webcam.php
                                                                                                                                                   
ŹRÓDŁO: Le Temps, 16 listopada 2012

1 komentarz:

  1. Czy widzieliście przez webcam jak się już kwiat rozwinął? I bardzo ładnie jest podświetlony. A jakie tam tłumy!

    OdpowiedzUsuń